Patron

Sándor Petőfi (ur. 1 stycznia 1823 w Kiskőrös – zm. prawdopodobnie 31 lipca 1849 w Segesvár, dzisiejsza Sighişoara) – poeta węgierski oraz uczestnik powstania węgierskiego.

Był poetą, który żył w czasach Mickiewicza i Słowackiego, walczył u boku generała Bema podczas rewolucji węgierskiej i poległ za wolność swojego narodu.

Urodził się jako Alexander Petrovics. Jego ojcem był István Petrovisc, serbski uchodźca, którego językiem ojczystym był węgierski, a matka była Słowaczką. Od 1842 r. Petőfi, który czuł się stuprocentowym Węgrem, zaczął używać nazwiska, pod którym jest powszechnie znany.

W 1842, mając niespełna 19 lat, wydał pierwszy swój wiersz „A borozó” (tłum. „Bar”) pod nazwiskiem Sándor Petrovics. W listopadzie tego samego roku opublikował ten wiersz pod nazwiskiem „Petőfi”. W poszukiwaniu środków do życia trafił do Pesztu, gdzie opublikowano jego utwory, które wkrótce przyniosły mu sławę. Stanął na czele młodych radykałów, którzy określali się Młodymi Węgrami. Domagali się oni niepodległości dla Węgier.

15 marca 1848 Petőfi i jego zwolennicy opublikowali manifest, w którym domagali się przede wszystkim zniesienia cenzury, równości wobec prawa dla wszystkich obywateli, powołania niezależnego rządu węgierskiego, likwidacji pańszczyzny. Stało się to początkiem powstania węgierskiego. Petőfi zaangażował się w nie zarówno jako poeta, jak i żołnierz. On sam zginął jako adiutant generała Józefa Bema w bitwie pod Segesvárem. Ciała Petőfiego nigdy nie odnaleziono, ale w społeczeństwie węgierskim, które nie mogło pogodzić się z tą stratą, przez długi czas utrzymywała się nadzieja, że może jednak udało mu się przeżyć

Sándor Petőfi był najwybitniejszym przedstawicielem węgierskiej poezji romantycznej, w nowatorski sposób podejmującym tradycję i wzory twórczości ludowej. Jest autorem wierszy zawierających wezwania do walki o przemiany społeczne i niepodległość (m.in.: W imieniu ludu, Pieśń narodowa, Pieśń bojowa), a także liryki miłosnej i krajobrazowej, poematów i powieści: „Wojak Janosz” (inny tytuł „Janosz Witeź”), „Apostoł”, „Stryczek kata” (inny tytuł „Oko za oko, ząb za ząb”)  

Młody poeta pisał o relacjach między Polską a Węgrami:

 „Dwa narody w nas się zjednoczyły

dwa narody – polski i węgierski

Gdy cel wspólny sobie wytyczyły

Istniejże los bardziej zwycięski?”

Jego poezja do dziś stanowi tyleż patriotyczną, co romantyczną inspirację Węgrów. Współczesny mu znany tłumacz i dyplomata brytyjski John Bowring pisał: „Petofi jest największym lirykiem świata. Według mnie ucieleśnia on lepiej ducha węgierskości niż jakikolwiek inny poeta ducha swego narodu”.